Checklist DBA-wet Compliance
De Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (Wet DBA) vervangt sinds 1 mei 2016 de VAR-verklaring. Deze wet heeft als doel om schijnzelfstandigheid tegen te gaan en duidelijkheid te scheppen over de arbeidsrelatie tussen opdrachtgevers en opdrachtnemers (ZZP'ers).
Het correct classificeren van een arbeidsrelatie is van groot belang omdat een verkeerde classificatie kan leiden tot naheffingen van loonbelasting en sociale premies, mogelijk met boetes. Deze checklist helpt opdrachtgevers en opdrachtnemers om hun arbeidsrelatie te toetsen aan de belangrijkste criteria die de Belastingdienst hanteert.
Hoe gebruikt u deze checklist?
- Loop alle onderdelen systematisch door
- Beoordeel elk punt eerlijk en kritisch
- Kijk naar zowel de formele afspraken als de dagelijkse praktijk
- Documenteer uw bevindingen
- Onderneem actie bij twijfelpunten
Let op: Deze checklist is een praktisch hulpmiddel en geen vervanging voor juridisch advies. Bij twijfel is het altijd verstandig om een fiscalist of juridisch adviseur te raadplegen.
Checklist DBA-wet Compliance
1. Gezagsverhouding
- De opdrachtnemer kan zelf bepalen hoe het werk wordt uitgevoerd
- De opdrachtnemer hoeft geen verantwoording af te leggen over de werkwijze
- Er worden geen functioneringsgesprekken gehouden
- De opdrachtnemer is niet verplicht bedrijfskleding te dragen
- De opdrachtnemer hoeft niet deel te nemen aan bedrijfsactiviteiten
- Er is geen hiërarchische verhouding met werknemers van de opdrachtgever
2. Persoonlijke Arbeidsverplichting
- De opdrachtnemer mag zich laten vervangen door een ander zonder toestemming van de opdrachtgever
- Er zijn geen specifieke eisen aan de vervanger, behalve kwalificaties voor het werk
- Vervanging is reëel mogelijk en komt in de praktijk voor
- Er is geen verplichting om het werk persoonlijk uit te voeren
3. Ondernemerschap
- De opdrachtnemer heeft meerdere opdrachtgevers
- De opdrachtnemer investeert in eigen bedrijfsmiddelen
- De opdrachtnemer draagt eigen bedrijfsrisico's (aansprakelijkheid, geen werk = geen inkomen)
- De opdrachtnemer heeft een eigen website/bedrijfsprofiel
- De opdrachtnemer doet eigen acquisitie
- De opdrachtnemer heeft een BTW-nummer en KvK-inschrijving
4. Contract en Uitvoering
- Er is een duidelijke opdracht/resultaatverplichting vastgelegd
- De overeenkomst heeft een bepaalde looptijd of eindigt bij voltooiing project
- De vergoeding is gekoppeld aan het resultaat (niet aan uren)
- De opdrachtnemer factureert zelf aan de opdrachtgever
- De opdrachtnemer heeft een beroepsaansprakelijkheidsverzekering
- Er wordt geen vakantiegeld of andere werknemersvoordelen uitgekeerd
5. Praktische Uitvoering
- De opdrachtnemer gebruikt vooral eigen gereedschap/materialen
- De opdrachtnemer heeft een eigen werkplek (niet standaard bij opdrachtgever)
- De opdrachtnemer bepaalt eigen werktijden
- De opdrachtnemer is niet opgenomen in het reguliere werkrooster
- De opdrachtnemer staat niet op de website/in communicatie als medewerker
Beoordeling
- Als aan de meeste punten wordt voldaan (>80%): grote kans op correcte ZZP-constructie
- Bij twijfelgevallen (60-80%): overweeg aanpassingen of vraag een modelovereenkomst aan
- Bij lage score (<60%): waarschijnlijk sprake van verkapt dienstverband - actie vereist
Belangrijke Opmerkingen
- Deze checklist is een hulpmiddel en geen garantie voor compliance
- Bij twijfel altijd juridisch advies inwinnen
- Gebruik waar mogelijk een door de Belastingdienst goedgekeurde modelovereenkomst
- Documenteer afspraken en de feitelijke uitvoering zorgvuldig
- Evalueer de arbeidsrelatie periodiek om compliance te waarborgen